شناسایی و بررسی تراکم و پراکنش زئوپلانکتونی در دریاچه سد لار استان تهران

چکیده[1] به‌منظور مدیریت بهینه در دریاچه سد لار که در 7 کیلومتری شمال روستای پلور بر روی رودخانه لار (جاده هراز- تهران) احداث شده، پارامترهای لیمنولوژیک و بیولوژیک از جمله شناسایی، تراکم و پراکنش زئوپلانکتون‌ها و تغییرات آن­ها طی 6 مرحله نمونه‌برداری به‌صورت ماهانه از خردادماه تا آبان‌ماه سال 1385 انجام پذیرفت. نمونه‌ها توسط تور پلانکتون‌گیر کمرشکن 55 میکرون و از اعماق مختلف (لایه‌های 5-0، 10-5، 20-10، 30-20 و 40-30 متری) برداشته و توسط فرمالین 4 درصد تثبیت و در آزمایشگاه با میکروسکوپ معکوس مطالعه شدند. غالبیت زئوپلانکتونی در این سد مخزنی با راسته آنتن منشعبان بود که 71/48 درصد جمعیت سالانه را تشکیل می­دادند. نمونه‌های غالب آن گونه­های Bosmina sp.، Daphnia polex و Daphnia longspina و مرحله جنینی آنتن منشعبان بود. راسته گردان­تنان با فراوانی 81/41 درصد با گونه­های Polyarthera sp.، Asplanchna sp.، Collotheca sp.، Notholca sp.، Philodina sp. وSyncheata sp.  در رده دوم قرار داشتند. راسته مژک‌داران با فراوانی 21/6 درصد با تنها گونه sp. Tintinnidiumدر رده سوم قرار داشته و در نهایت راسته آخر یعنی پاروپایان با فراوانی 12/3 درصد با جنس Cyclops در رده چهارم قرار داشتند. در این بررسی در مجموع چهار راسته زئوپلانکتونی در 13 جنس شناسایی گردید. میانگین بیش‌ترین تراکم سلول‌های زئوپلانکتونی در تمامی ماه‌های نمونه‌برداری به راسته آنتن منشعبان به تعداد 40/123±83/6311 عدد در هر مترمکعب بود، در حالی‌که شهریورماه با 12/1475±1875 عدد در هر مترمکعب کم‌ترین تعداد را به خود اختصاص داد و رتبه دوم راسته گردان­تنان با میانگین 38/115±66/5411 عدد در هر مترمکعب قرار داشت که مجدداً کم‌ترین میانگین ماهیانه در شهریورماه به تعداد 10/73±75/4993 عدد در مترمکعب شمارش شد. طبق آزمون‌های غیرپارامتریک کروسکال- والیس و من‌- ویتنی بین فراوانی زئوپلانکتون‌ها در ایستگاه‌ها و ماه‌های مختلف اختلاف معنی‌دار آماری وجود داشت (05/0p < /em><)، ولی بین اعماق مختلف هیچ اختلاف معنی‌دار آماری مشاهده نشد (05/0p < /em>>). مطالعات بیولوژیک نشان داد که پتانسیل تولید پلانکتونی در این دریاچه بسیار پایین است و با توجه به موقعیت مکانی اختلاف درجه حرارت چشم‌گیری در فصل‌های مختلف سال به‌خصوص در فصل پاییز و زمستان وجود دارد که این موضوع از نظر بیولوژیکی دارای اهمیت است. *مسئول مکاتبه: [email protected]